Партрэт дачкі / Портрет дочери

На партрэце адлюстравана Стэфанія Міхайлаўна Станюта (1905—2000) – дачка мастака, у будучым актрыса тэатра імя Янкі Купалы, народная артыстка БССР, народная артыстка СССР. Пачаткова твор лічыўся аўтарам толькі эскізам да партрэта, але з цягам часу стаў успрымацца як самастойная работа. Цяпер гэты партрэт з’яўляецца адным з лепшых, класічных і хрэстаматыйных у беларускім мастацтве, як і найлепшай выявай Стэфаніі Станюты. Справа ўнізе чорным: 1923. МСтанюта На адвароце ўверсе шэрым: темпера Эскиз к портрету 1923 г; справа ўверсе папяровая наклейка з рэштай выцвіўшага надпісу фіялетавым: Девушка-белорус<к>а Эскиз к портрету.

Першапачаткова партрэт меў абагульненую аўтарскую назву “Дзяўчына-беларуска”. Стэфанія Міхайлаўна, тады навучэнка Беларускай драматычнай студыі ў Маскве, успамінала, што твор быў намаляваны летам, калі яна прыехала да бацькоў. Яна ўласнаручна рыхтавала фон для выявы і такім чынам некалькі “сааўтарствавала” бацьку. Пэўная эскізная недапрацаванасць партрэта надала яму цудоўную лёгкасць, нязмушанасць, свежасць, а тэхніка тэмперы – асаблівую мяккасць. Урэшце твор з’яўляецца і партрэтам канкрэтнай асобы, і ўвасабленнем вобраза юнацтва. У далейшым мастак яшчэ не аднойчы занатоўваў дачку і ў ролях, і ў жыцці. Паступіў ад аўтара ў Беларускі дзяржаўны музей (інв. № 7042), які быў рэарганізаваны ў Беларускі дзяржаўны сацыяльна-гістарычны музей (новы інв. № 2393). У 1939 г. быў перададзены ў Дзяржаўную карцінную галерэю. Вывезены з Мінска, відавочна, у 1944 годзе. Партрэт паступіў у Дзяржаўную карцінную галерэю БССР у 1948 годзе з Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны сярод іншых твораў, вернутых з Германіі. Акт №37 ад 7.04.1948 аб прыёме на пастаяннае захоўванне. Iнфармацыя прадастаўлена ўстановай “Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь”(2024 г.)